محمدجواد لاریجانی: با اروپایی‌ها درباره حقوق بشر هم مذاکره کرده‌ایم

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران گفته است که در جریان مذاکرات ایران و غرب، به خواست اروپایی‌ها درباره وضعیت حقوق بشر ایران هم گفت‌و‌گو شده است.

کارتون از رضا جوزانی

به گفته این مقام قوه قضاییه، محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مذاکراتی مقدماتی در این زمینه داشته‌اند.

محمد‌جواد لاریجانی در حالی این موضوع را در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی مطرح کرده است که سران جمهوری اسلامی پیشتر گفت‌و‌گوی احتمالی ایران و غرب درباره وضعیت حقوق بشر در ایران را امکان‌ناپذیر دانسته بودند.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، از ورود غرب به موضوع حقوق بشر بعد از توافق هسته‌ای خبر داده و گفته بود که اگر در ماجرای هسته‌ای توافقی حاصل بشود، طرف غربی سراغ موضوعات دیگری مثل حقوق بشر می‌رود. به همین دلیل هم او در نامه خود به حسن روحانی درباره چگونگی اجرای توافق‌نامه هسته‌ای (الزامات اجرای برجام)، وضع هر گونه تحریم در مورد حقوق بشر از سوی کشورهای طرف مذاکرات را عاملی برای نقض برجام به حساب آورد: «در سراسر دوره‌ هشت‌ ساله، وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند سه مصوبه‌ مجلس، اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف کند.»

در همین زمینه: ایران طرح مسائل حقوق بشری در مذاکرات هسته‌ای را غیرقابل قبول خواند

گرچه در طول دوران مذاکرات، مذاکره کنندگان هسته‌ای تاکید داشتند که موضوع حقوق بشر در دستور کار گفت‌وگوها نبوده است، اما حالا محمد‌جواد لاریجانی از مذاکره‌هایی در این باره خبر داده و گفته است که آن‌ها (طرف غربی) می‌خواهند از یک موضع خاص مذاکره و نظرات خود را تحمیل کنند: «اگر مذاکراتی انجام شود ستاد حقوق بشر قوه قضاییه بر آن نظارت جدی می‌کند و ما قائل نیستیم که منطق غربی درباره حقوق بشر تحمیل شود.»

او همچنین گفته است که اگر روش زندگی اسلامی که ملتی آن را انتخاب کرده از آن بگیریم بزرگ‌ترین جنایت را در حق بشریت انجام داده‌ایم: «ما درباره عملکردها آماده مذاکره هستیم اما نباید غربی‌ها خود را الگو قرار دهند. موضوع مذاکره از طرف ستاد حقوق بشر قوه قضاییه به وزارت امور خارجه کشورمان داده شده و آقای ظریف در مذاکرات مقدماتی با خانم موگرینی درباره این بحث پیشرفت داشته است.»

لاریجانی با اشاره به تجربه‌های پیشین مذاکره با غرب درباره مساله حقوق بشر در ایران گفته است که در آن دوران آن‌ها در موضع انتقاد بودند و ما باید به سوال‌های آن‌ها پاسخ می‌دادیم: «به درک که آن‌ها از ما ناراضی هستند و مگر قرار است ما دل آن‌ها را به دست آوریم؟ در آن دوره از گفت‌وگوها آن‌ها مذاکره را به مسائل دیگر مربوط کرده بودند. یعنی اگر آلمان می‌خواست یک ماشین به ایران بفروشد صدراعظم آن کشور به ما می‌گفت فلان زندانی را آزاد کنید. این‌گونه مذاکره مضحک‌ترین گفت‌وگوی حقوق بشری است.»

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که سازمان‌ها، نهاد‌ها و فعالان حقوق بشر منتقد سیاست‌های ایران، هنگام سفر هر یک از مقامات و هیات‌های غربی به تهران از آن‌ها می‌خواهند که گفت‌و‌گو درباره وضعیت حقوق بشر در ایران را در صدر فهرست اولویت‌های خود برای مذاکره با طرف ایرانی قرار دهند: عفو بین‌الملل: اشتاین‌مایر در سفر به ایران حقوق بشر را مطرح کند و “دموکراسی و حقوق بشر باید موضوع مذاکره با حکومت ایران باشد”

دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه اشکالاتی را که غربی‌ها به وضعیت حقوق بشر در ایران به این ترتیب دسته‌بندی کرده است که بیش از ۹۰ درصد “تهاجم غرب” درباره حقوق بشر به قوه قضاییه است: «غربی‌ها می‌پرسند چرا نظام مدنی‌ ما بر اساس قوانین اسلام است؟ چرا اجازه نمی‌دهیم بر ضد تفکر و نظام اسلامی جریان سیاسی راه‌اندازی شود و چرا با تروریسم مبارزه می‌کنیم؟»

آن‌چه که لاریجانی به عنوان مساله غرب مطرح می‌کند اما به حق ابراز عقیده و بیان برمی‌گردد که در ایران با چالش‌های جدی روبه‌روست.

حکومت مذهبی ایران ابراز هر گونه عقیده و نظر منفی‌ای را درباره دین به شدت سرکوب می‌کند و از سوی دیگر اقلیت‌های مذهبی را شدیدا تحت فشار قرار می‌دهد.

در عین حال لاریجانی با انتقاد از وضعیت حقوق بشر در کشورهای منطقه، این کشورها را به نقض حقوق بشر متهم کرد و گفت که آن‌ها به دلیل دوستی با غرب مورد انتقاد قرار نمی‌گیرد: «باید از آن‌ها پرسید چگونه می‌شود در کشوری که در آن دموکراسی وجود ندارد، حقوق بشر در آن خوب باشد؟ دوستان غربی‌ها در منطقه دیکتاتورهای خون‌آشامی هستند … آیا این حقوق بشر است که کودکان بسیاری در یمن،‌ افغانستان و عراق به وسیله اسلحه،‌ سیاست، مشاوره و عروسک‌های غربی کشته شوند. آیا این حقوق بشر است که حلقوم سازمان ملل را که می‌خواهد پس از مدت‌ها یک جیغ آرام در این زمینه بکشد با دلار‌های نفتی پر کنند؟

سازمان ملل متحد در گزارش سالانه خود درباره کشورهای نقض‌کننده حقوق کودکان، عربستان سعودی و کشورهای هم‌پیمان با این کشور در حمله به یمن (ائتلاف سعودی) را در لیست سیاه قرار داده بود، اما به دنبال اعتراض عربستان به این موضوع، دبیر کل سازمان ملل اعلام کرد که برای انجام بررسی‌های بیش‌تر، نام ائتلاف را از این لیست خارج می‌کند: حذف نام ائتلاف سعودی از فهرست ناقضان حقوق کودک و اعتراض‌ سازمان‌های بین‌المللی

گزارش‌هایی هم درباره تهدید عربستان به عدم پرداخت بودجه‌های توافق شده به سازمان ملل منتشر شد و طرف سعودی هم اعلام کرد که خارج شدن نام این کشور از لیست سیاه ناقضان حقوق کودک، قطعی‌ست.

محمد‌جواد لاریجانی اما در بخش دیگری از صحبت‌های خود به آمار بالای اعدام در ایران اشاره کرد و گفت که از تعداد زیاد اعدام‌ها خوشحال نیست اما جنگ بی‌امان در مبارزه با مواد مخدر، علت این ماجراست.

او فرماندهان ناتو در افغانستان را مصرف‌کنندگان مواد مخدر خواند که باعث شده‌اند کشت خشخاش در این کشور ۴۰ برابر افزایش پیدا کند: «این ژنرال‌ها عصر‌ها از این مواد افیونی استفاده می‌کنند اما این حجم مواد مخدر برای آن‌ها زیاد است و بقیه آن را احتمالا به برلین می‌فرستند. ما با آن‌ها می جنگیم و هزاران شهید برای جنگ بی‌امان با مواد مخدر داده‌ایم.»

بیش از ۹۰ درصد اعدام‌ها در ایران در ارتباط با جرایم مربوط به مواد مخدر است که این موضوع همواره باعث انتقاد سازمان‌های حقوق بشری شده است. مدت‌هاست بحث‌هایی درباره تغییر قوانین و استفاده از مجازات‌های جایگزین اعدام مطرح می‌شود، اما در عمل اتفاقی در این زمینه نیفتاده است.

محمد‌جواد لاریجانی هم معتقد است که اگر در قوانین مبارزه با مواد مخدر بازنگری شود، ممکن است ۲۰ تا ۳۰ درصد از اعدام‌ها در این زمینه کاسته شود.

او درباره اعدام افرادی که زیر سن قانونی (۱۸ سال) مرتکب جرم می‌شوند هم گفته است که «ما اعدام زیر ۱۸ سال نداریم بلکه مجرمان حکم اعدام می‌گیرند و تا زمان رسیدن به بلوغ عقلی، حکمی اجرا نمی‌شود.»

بر اساس گفته او نوجوان‌ها در شرایط خاص و با تشخیص قاضی پس از رسیدن به سن قانونی اعدام می‌شوند.

لاریجانی بار دیگر قصاص را نه حق حکومت که حق شهروندان دانسته و گفته است که قصاص منطقی بسیار قوی دارد:

حکم «نورانی» قصاص و افزایش بهمن‌وار اعدام‌ها